Ortalama 9 ile 14 yaş arası kız çocuklarının adet görme yaşı olarak kabul edilir. Boy uzaması, vücutta tüylenme, göğüslerde büyüme gibi ergenlik belirtilerinden yaklaşık bir sene sonra ilk adet kanaması görülür. Ancak kimi kız çocuklarında hormonal dengesizliklerden ya da başka bozukluklardan kaynaklı olarak 9 yaş altında adet kanaması görülebilir. Puberte prekokos adı verilen erken yaşta adet görme kullanılan ilaçlara bağlı olarak gelişebileceği gibi birtakım rahatsızlıkların sonucu olarak da görülebilir. Bu yüzden vakit kaybetmeden doktora gidilerek gerekli testlerin yapılması gerekmektedir.
Erken Yaşta Adet Neden Olur?
Erken yaşta adet görme farklı sebeplerden meydana gelebilir. Örneğin ırktan ırka adet görme yaşı değişkenlik gösterebilir. Bununla birlikte genetik özellikler de adet yaşını etkileyen faktörler arasındadır. Kız çocuğu, anne ya da ablasının, annenin kız kardeşlerinin erken dönemde adet görmesi sonucunda, kendisi de erken yaşta adet görebilir. Erken yaşta adet görmenin sebeplerinden bir diğeri de beslenme şekilleridir. Proteinli gıda tüketiminin artması, aşırı yağlı ve karbonhidratlı beslenmeden kaynaklanan kilo alımı, hazır gıdalarla beslenme gibi faktörler ergenlik ve adet görme üzerinde etki yaratabilecek faktörler arasındadır. Yine tüketilen besinler ile birlikte alınan hormon bozucu maddeler, çevresel faktörler, kullandığımız eşyalar ile hormon sistemini etkileyen maddeler kız çocuklarının erken yaşta adet görmesine yol açabilir.
Tüm bunların dışında beyinde oluşan tümörler, beyin apseleri ve enfeksiyonları, böbrek üstü bezinde ya da yumurtalıkta hormon salgılayan tümörler, yumurtalık tümörleri , akraba evlilikleri gibi durumlar da erken yaşta adet görmenin sebepleri arasında yer alır.
Erken Yaşta Adet Görme Tedavi Edilebilir mi?
Kız çocukları eğer erken yaşta adet görmeye başladıysa bu durum vücutlarında bir takım gelişim problemlerine yol açabilir. Örneğin erken adet görme kız çocuklarının kemik gelişim süresi daha kısa olduğu için yaşıtlarına göre daha kısa boylu olabilirler. Bununla birlikte beyinden hipofiz bezine ilk uyarı gittiğinden testosteron ve östrojen hormonları normal zamanda adet gören kız çocuklarına göre daha erken salgılanır. Bu salgılanma kız çocuğunda göğüslerin büyümesi, vücut hatlarının yuvarlaklaşması gibi belirtileri yaşıtlarından daha erken oluşturacağı için, erken adet gören kız çocukları kendilerini daha yalnız ve farklı hissedebilir. Erken yaşta adet tedavisi kız çocuğunun boy uzamasının erken durmasını engellemek ve psikolojisine destek vermek üzerinedir. Tedavi sürecinde hormonal ilaçlar ile adetler durdurulabilinir. Erken adet görme tedavisi çocuk endokrinologları tarafından düzenlenmektedir. Bu tarz şikayetlerde endokrinoloji takibinde olmak daha sağlıklı olacaktır.
