Hyperprolactinemie, een soort ziekte die optreedt wanneer het prolactinehormoongehalte in het lichaam hoger is dan normaal, kan leiden tot symptomen zoals onregelmatige menstruatiecycli of het uitblijven van menstruatiecycli, onvruchtbaarheid of melkproductie uit de borsten zonder zwangerschap. Het hormoon prolactine, bekend als melkhormoon en noodzakelijk voor de ontwikkeling en functie van de vrouwelijke voortplantingsorganen, moet bij een gezonde vrouw over het algemeen lager zijn dan 25 ng/ml. Als het gerelateerde hormoon boven deze verhouding komt, kan dit leiden tot een afname van het menstruatiepatroon of het niet kunnen menstrueren (amenorroe), en het niet zwanger kunnen worden ondanks het feit dat men zwanger wil worden en geen anticonceptie gebruikt.
Oorzaken van hyperprolactinemie
Enkele van de redenen die leiden tot een verhoogd prolactinehormoon dat hyperprolactinemie veroorzaakt, zijn de volgende:
- Zwangerschap en borstvoeding
- Tumoren en verwondingen van de hypothalamus die de dopamine-afgifte verminderen
- Oestrogeenhoudende anticonceptiepillen
- Goedaardige tumoren zoals prolactinoom
- Hypothyreoïdie, verhoging van het TRH-hormoon
- Sommige geneesmiddelen die in de psychiatrie worden gebruikt (antidepressiva en antipsychotica)
- Andere farmacologische geneesmiddelen (vooral van metpamide afgeleide anti-emetica – d.w.z. middelen tegen misselijkheid)
- Een orgasme hebben
- Overmatige stress
- Nierfalen
- Levercirrose
Symptomen van hyperprolactinemie
De aanwezigheid van hyperprolactinemie kan leiden tot verschillende symptomen in het lichaam. Symptomen zoals onregelmatige menstruatie of veranderingen in de ovulatie, hoofdpijn, zwakte, gebrek aan eetlust, gebrek aan energie, depressie zijn symptomen die erop kunnen wijzen dat de prolactinespiegel verhoogd is. Daarnaast behoren symptomen als verminderd gezichtsvermogen of wazig zien, osteoporose, verminderd seksueel verlangen, vaginale droogheid, dyspareunie (pijnlijke geslachtsgemeenschap) als gevolg van vaginale droogheid, onvruchtbaarheid, galactorroe, gewichtstoename tot de symptomen van hyperprolactinemie.
Diagnose en behandeling van hyperprolactinemie
Patiënten met bovenstaande symptomen worden getest op het prolactine hormoon in het bloed. Bij deze test wordt het prolactinehormoongehalte van de patiënt onderzocht en wordt nagegaan hoeveel het gehalte hoger is dan normaal. Idealiter wordt de test uitgevoerd tijdens de menstruatie. De patiënt wordt echter verzocht de test ’s ochtends te doen, 2 tot 3 dagen voor de test te stoppen met seksuele gemeenschap en borststimulatie te vermijden. Als de hormoonwaarde van de patiënt als gevolg van de test hoog is, ondergaat de patiënt geavanceerde beeldvormingsmethoden zoals een hypofyse-radiografie (cella spot radiografie), CT (computergestuurde tomografie) of MRI (magnetische resonantie beeldvorming) van de hypofyse.
De behandeling van hyperlactinemie wordt gepland volgens de oorzaak van de verhoogde prolactinespiegel. De behandeling wordt meestal uitgevoerd met geneesmiddelen die de prolactinespiegel verlagen, maar bij zeer grote laesies kan de patiënt chirurgisch worden behandeld.