Kadın yumurtası kadar değerli olan sperm genetiği, hasarlı ya da bozuk olduğunda gebelik oluşumuna engel olabilir. Erkeklere sperm analizleri yapılarak yapısal ya da sayısal bozukluklar, genetik mutasyonlar, menide hiç sperm bulunamaması gibi problemler hakkında bilgi almak mümkündür. Ancak bu analizlerde DNA’nın yapısı hakkında bilgi alınamamaktadır. Spermde bulunan DNA hasarı ile ilgili bilgi alabilmek için kişiye sperm DNA hasar testi yapılarak, DNA zincirindeki kırıklar hakkında bilgi alınabilir. DNA hasarı yüksek olan erkeklerde tüp bebek tedavilerinde döllenmede, embriyo gelişiminde ve embriyo kalitesinde bozukluklar ve anne adayının yaşadığı düşükler ile ilişki gözlenmektedir.
Sperm DNA Hasarı Neden Olur?
Sperm DNA hasarına sebep olan faktörlerin başında sağlıksız yaşam koşulları vardır. Sigara kullanımı, aşırı alkol ve kafein tüketimi, ilerlemiş yaş, kemoterapi ve radyoterapi öyküsü, radyasyona maruz kalma, enfeksiyonlar, kullanılan bazı ilaçlar, zehirli kimyasal ve zirai ilaçlar, uzun süre cinsel ilişkiye girilmemesi, boşalma gerçekleşmemesi, kirli havada yaşama, uzun süreli bilgisayar kullanımı, sıcak ortamda yapılan sürekli işler sperm DNA hasarına sebep olabilir. Bu faktörler dışında sperm üretimi sırasında spermin tam olarak olgunlaşamaması ya da proteinlerin yanlış/eksik düzenlenmesi de DNA zincirinde kırılmalara sebep olabileceği için sperm DNA hasarı görülebilir.
Sperm DNA hasarı testi, açıklanamayan kısırlık durumlarında, embriyo gelişimi yavaş olan çiftlerde, tekrarlayan tüp bebek (IVF/ICSI) başarısızlığında, tekrarlayan düşüklerde, anormal embriyo gelişimi olan hastalarda uygulanabilir.
Sperm DNA Hasarının Tedavisi
Sperm DNA hasarının kimi nedenleri tedavi edilemezdir ancak eğer neden serbest radikallerden kaynaklanıyorsa DNA hasarlanma düzeylerini düşürmeye yönelik tedavi yaklaşımları uygulanabilir. Örneğin yaşam tarzında ve beslenme alışkanlıklarında yapılacak değişiklikler DNA hasarlanma düzeylerini düşürmeye yardımcı olacaktır. Bununla birlikte eğer bir enfeksiyon varlığı varsa antibiyotik kullanımı, sigara alkol tüketimini azaltma ya da bırakma, antioksidan ve C vitamini içeren yiyecekler tüketme, varikosel tedavisi, E vitamini desteği, testiküler sperm aspirasyonu, klomifen sitrat ve antioksidan tedavisi sperm DNA Hasarının düşürülmesine yönelik yapılan tedavi yöntemleri arasında yer alır ve bu yöntemler sonucunda mevcutsa, hasarlı olmayan spermler kullanılarak bebek sahibi olma şansı artırılır.
