Ultrason yüksek frekanslı ses dalgalarınının kullanılarak, iç organları görüntüleyen bir tanı yöntemidir. Hamile olduğunuzu öğrendiğiniz andan itibaren ultrason gebelik muayenelerinizin önemli bir parçası haline gelecektir. Belli zaman aralıklarında, gebeliğin farklı dönemlerinde ultrasonografi kontrolleri yapılarak bebeğin durumu, sağlığı ve gelişimi ile ilgili bilgiler alabilmek mümkündür. Örneğin ultrason kontrolleri ile gebeliğin ilk aylarında kalp atımı ve kese büyüklüğü ile ilgili değerlendirmeler yapabilmek mümkünken yine gebeliğin 5 . ayında bebeğin kilosu, bebeğin içinde bulunduğu amnion sıvısını, organlarının yapısı, plasentanın durumu hakkında detaylı değerlendirmeler ultrason aracılığı ile gerçekleştirilebilir.
Ultrason kontrollerinin bebeğin sağlığı için bilinen bir zararı yoktur. Ses dalgaları ile çalıştığından ve radyasyon içermediğinden dolayı bebeğe ya da anne adayına zarar vermez. Hamilelik döneminde ultrason aşağıdaki soruların cevaplarını alabilmek için yapılabilinir;
- Hamilelik var mı? Rahim içerisinde mi? Dış gebelik mi?
- Gebelik sağlıklı mı?
- Kaç aylık? Kaç haftalık?
- Bebeğin tahmini kilosu nedir?
- Bebeğin ense kalınlığı normal mi?
- Bebeğin duruşu nasıl?
- Plasenta normal mi?
- Amniyon sıvısı normal mi?
- Bebekte herhangi bir anomali bulunuyor mu?
- Bebeğin cinsiyeti nedir?
- Rahim ve yumurtalıklarda anormallik var mı?
Hamilelik Döneminde Ultrason Hangi Sıklıkta Yapılır?
Hamilelik başladığı andan itibaren ultrason hamileliğin seyrine ve saptanan risk faktörlerine göre farklı sıklıklarda yapılabilir. Genellikle gebelik ilk saptandığında, sonrasında kalp atışı tespitinde, ardından 11 – 14 haftalar arasında ilk trimester taramasında, 20 – 24 haftalar arasında ( ayrıntılı ultrasonografi ) , 32. haftada ve 38. haftada kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarınca ultrason yapılır.
Hamilelikte Ultrason Çeşitleri
Gebelikte anne adayına farklı çeşitlerde ultrason uygulanabilir. En bilinen ultrason çeşidi karından yapılan transabdominal ultrasondur. Ayrıca alttan vajina içerisinden transvajinal ultrason, (vajinal ultrason) uygulanabilir. Vajinal ultrason sanılanın aksine, gebeliğe ya da bebeğe zarar vermez. Vajinal ultrason düşük riskini artırmaz. Karından yapılan ultrason ile netleştiremediğimiz durumlarda vajinal ultrason kullanabiliyoruz..
Obstetrik ultrason gebeliğin her ayında uygulanabilir. Bebeğin kalp atışını gözlemek, gebelik kesesini ölçmek ayrıca daha ileri aylarda bebeğin kilosunu, gelişimini, iç organlarını ve plasentanın yerini incelemek için yapılır. Vajinal ultrason; genellikle hamileliğin ilk aylarında gebelik kesesini, olası kanama alanları, varsa düşük tehditini değerlendirmek için tercih edilen bir ultrason türüdür. Daha ileri dönemlerde rahim ağzı ölçülmesinde, bazen de plasentanın yerleşim yerinin tam olarak tespit edilmesinde vajinal ultrasonu tercih edebiliyoruz. Bebeği ve kalp atımlarını obstetrik ultrasona göre daha ayrıntılı gösterir. Gebeliğin herhangi bir ayında uygulanmasında sakınca yoktur. Bunlar dışında gebeliğin 20-24 haftaları arasında ayrıntılı ultrason uygulanır. Ayrıntılı ultrasonun amacı bebekte doğumsal bir anomali (sakatlık) bulunup bulunmadığının yanı sıra bebeğin gelişimini ve olası olumsuz durumları kontrol etmektir. Ayrıntılı ultrasonda karından yapılır ve yapılması nispeten daha uzun sürer.
Gebeliğiniz boyunca doktorunuzun önerilerini dikkate almanız ve takiplerinizi aksatmamanızı öneririm.
Sağlıklı gebelikler…
